Azerbaycan ekonomisinin en belirleyici unsuru olan petrol ve doğalgaz sektörü, ülkenin büyümesinde ve bütçe gelirlerinde kritik rol oynamaya devam ediyor. Devlet Petrol Şirketi SOCAR ve uluslararası ortaklıklarla yürütülen enerji projeleri, hem bütçe gelirlerinin hem de ihracat kazançlarının önemli kısmını oluşturuyor.

📊 Enerji gelirleri ekonominin omurgası
2025 itibarıyla Azerbaycan’ın toplam ihracatının yaklaşık %85’i enerji ürünlerinden oluşuyor. Özellikle Hazar Denizi’ndeki Şah Deniz ve Azeri-Çıralı-Güneşli sahaları, ülkenin doğalgaz ve petrol üretiminin büyük kısmını sağlıyor.
SOCAR verilerine göre, 2024 yılı boyunca petrol ihracatı 28 milyon ton, doğalgaz ihracatı ise 22 milyar metreküp seviyesinde gerçekleşti. Enerji satışlarından elde edilen gelir, devlet bütçesinin üçte birini karşıladı.

💡 TANAP ve TAP hattı stratejik önemini artırdı
Türkiye üzerinden Avrupa’ya uzanan Trans Anadolu Doğalgaz Boru Hattı (TANAP) ve Trans Adriyatik Boru Hattı (TAP) projeleri, Azerbaycan’ın enerji ihracatını çeşitlendirerek Avrupa pazarında stratejik bir konuma gelmesini sağladı. Bu sayede Azerbaycan, sadece enerji ihracatçısı değil, aynı zamanda Avrupa’nın enerji güvenliğinde kilit ülke haline geldi.

💰 Petrol Fonu ülkenin sigortası
Azerbaycan’ın enerji gelirlerinin yönetiminde Devlet Petrol Fonu (SOFAZ) büyük önem taşıyor. 2025 itibarıyla fonun büyüklüğü 65 milyar doların üzerine çıktı. Fon gelirleri, hem bütçe açığının kapatılmasında hem de altyapı ve sosyal projelerin finansmanında kullanılıyor.

🌍 Petrol dışı sektörlere geçiş hedefi
Hükümet, enerji bağımlılığını azaltmak için “Petrol dışı büyüme stratejisi”ni uygulamaya devam ediyor. Tarım, sanayi ve bilişim sektörlerinde yatırımlar teşvik edilirken, 2030’a kadar petrol dışı ihracatın toplam gelirler içindeki payının %30’a çıkarılması hedefleniyor.

🔎 Uzman yorumu:
Bakü merkezli ekonomist Elçin Mirzayev’e göre, “Petrol ve doğalgaz, Azerbaycan’ın ekonomik gücünü oluşturuyor ancak sürdürülebilir büyüme için bu gelirlerin teknoloji ve sanayiye yönlendirilmesi şart.”